ธรรมชาติของภาษา

๑. ภาษาใช้เสียงสื่อความหมาย

ซึ่งต้องประกอบด้วยหน่วยเสียง ( เป็นหน่วยในภาษา ) และ ความหมาย  ความหมายของภาษามี ๒ อย่าง คือ

๑ ) ความหมายอย่างกว้าง

ภาษา หมายถึง การแสดงออกเพื่อสื่อความหมายโดยมีระบบกฎเกณฑ์เข้าใจกัน

ระหว่างสองฝ่าย อาจจะเป็นการแสดงออกทางเสียง ท่าทาง หรือสัญลักษณ์ต่าง และอาจ

เป็นการสื่อความหมายระหว่างมนุษย์หรือระหว่างสัตว์ก็ได้

๒ ) ความหมายอย่างแคบ

ภาษา หมายถึง ถ้อยคำที่มนุษย์ใช้สื่อความหมาย

๒. เสียงกับความหมายมีความสัมพันธ์กัน

มีสาเหตุเกิดจากการเลียนเสียงจากธรรมชาติ เช่น

๑ ) เกิดจากการเลียงเสียงจากสิ่งต่าง ๆ เช่น เพล้ง , โครม , ปัง

๒ ) เกิดจากการเลียนเสียงของสัตว์ เช่น แมว , ตุ๊กแก

๓ ) เกิดจากการเลียนเสียงจากสิ่งสิ่งนั้น เช่น หวูด , ออด

๔ ) เกิดจากเสียงสระหรือพยัญชนะที่มีความสัมพันธ์กับความหมาย เช่น เซ , เป๋ มี

ความหมายว่า ไม่ตรง ( แต่เป็นเพียงส่วนน้อยในภาษาเท่านั้น )

๕ ) ภาษาถิ่นบางถิ่นจะมีเสียงสัมพันธ์กับความหมาย เช่น สระเอาะ หรือ ออ ภาษาถิ่นบาง

ถิ่นจะบอกความหมายว่าเป็นขนาดเล็ก ดังเช่น จ่อว่อ หมายถึง เล็ก , โจ่โว่ หมายถึง ใหญ่

๓. เสียงกับความหมายไม่สัมพันธ์กัน

เช่น เด็ก น้อย เดิน เสียงจะไม่สัมพันธ์กัน แต่เราก็รู้ว่า “ เด็ก ” หมายถึง คนที่มีอายุน้อย “ น้อย ” หมายถึง เล็ก และ “ เดิน ” หมายถึง การยกเท้าก้าวไป เป็นการตกลงกันของคนที่ใช้เสียงนั้น ๆ ว่าจะให้มีความหมายเป็นอย่างไร

๔. หน่วยในภาษาประกอบกันเป็นพยางค์ที่ใหญ่ขึ้น

หน่วยในภาษา หมายถึง ส่วนประกอบของภาษา ได้แก่ เสียง คำ และประโยค ซึ่งเราสามารถนำเสียงที่มีอยู่อย่างจำกัดมาสร้างคำได้เพิ่มขึ้น และนำคำมาสร้างเป็นประโยคต่าง ๆ ได้มากขึ้น เช่น ฉันกินข้าว อาจจะเพิ่มคำเป็น “ ฉันกินข้าวผัดกะเพรา ” เป็นต้น

๕. ภาษามีการเปลี่ยนแปลง

การเปลี่ยนแปลงของภาษามีสาเหตุ ดังนี้

๑ ) การพูดจาในชีวิตประจำวัน

–  การกร่อนเสียงพยางค์หน้า เช่น หมากขาม เป็น มะขาม สาวใภ้ เป็นสะใภ้

–  ตัวอัพภาส เป็นการตัดเสียง หรือ การกร่อนจากตัวที่ซ้ำกัน เช่น ยับยับ เป็น ยะยับ

วิบวิบ เป็น วะวิบ รี่รี่ เป็น ระรี่

–  การกลมกลืนของเสียง เช่น อย่างไร เป็น ยังไง ดิฉัน เป็น เดี๊ยน อันหนึ่ง เป็น

อนึ่ง

๒ ) อิทธิพลของภาษาอื่น

เช่น ภาษาอังกฤษจะมีอิทธิพลมากที่สุด มีการยืมคำ และประโยคมาใช้ทำให้เป็น

เกิดเป็นสำนวนต่างประเทศ และมีการดัดแปลงเพื่อให้เข้ากับลักษณะภาษาไทย

๓ ) ความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม

เมื่อมีสิ่งใหม่ ๆ เกิดขึ้น กระบวนการความคิดใหม่ ๆ เกิดขึ้นเป็นสาเหตุให้เกิด

คำศัพท์ใหม่ ๆ ตามมามากขึ้นตามยุคตามสมัยปัจจุบัน ส่วนคำที่ใช้มาแต่เดิม

อาจจะสูญหายไปซึ่งคนสมัยใหม่อาจจะไม่รู้จัก เช่น ดงข้าว หรือ เกิดศัพท์ใหม่แทนของ

เก่า เช่น ถนน เป็น ทางด่วน บ้าน เป็น คอนโด ทาวเฮาส์ ฯลฯ

๔ ) การเรียนภาษาของเด็ก

ภาษาของเด็กเมื่อเริ่มเรียนรู้ภาษาเด็กจะปรุงเป็นภาษาของเด็กเอง ซึ่งไม่เหมือนกับ

ภาษาของผู้ใหญ่ ใช้คำไม่ตรงกัน ออกเสียงไม่ตรงกัน ความหมายจึงไม่ตรงกับผู้ใหญ่

เมื่อเด็กเติบโตขึ้นก็จะสืบทอดภาษาต่อไปได้อีกทำให้ภาษาเปลี่ยนแปลงไปได้

๖. ลักษณะที่คล้ายคลึงกันและแตกต่างกันของภาษา

ลักษณะที่คล้ายคลึงกัน

๑ ) ใช้เสียงสื่อความหมาย มีทั้งเสียงสระและเสียงพยัญชนะ

๒ ) มีการสร้างศัพท์ขึ้นใหม่ ได้แก่ คำประสม , คำซ้ำ

๓ ) มีสำนวน มีการใช้คำในความหมายเดียวกัน

๔ ) มีคำชนิดต่าง ๆ เช่น คำนาม คำสรรพนาม คำกริยา และคำขยาย

๕ ) สามารถขยายประโยคเพื่อให้ยาวออกไปเรื่อย ๆ ได้

๖ ) มีการแสดงความคิดต่าง ๆ เช่น ประโยคคำถาม ประโยคคำตอบ ประโยคปฏิเสธ

ประโยคคำสั่ง

๗ ) สามารถเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา

ลักษณะที่แตกต่างกัน

๑ ) เสียงในภาษาอังกฤษมีเสียง G , Z แต่ในภาษาไทยไม่มี

๒ ) ภาษาไทยมีวรรณยุกต์ในประโยค ส่วนภาษาอื่นไม่มี

๓ ) ไวยากรณ์ ภาษาไทยเรียงประโยคจาก ประธาน + กริยา + กรรม แต่ภาษาอื่นเรียง

สลับกันได้

๗. ลักษณะของภาษาในการสื่อสาร

๑ ) วัจนภาษา

คือ ภาษาที่ใช้ถ้อยคำในการสื่อสาร

๒ ) อวัจนภาษา

คือ ภาษาที่ไม่ใช้ถ้อยคำในการสื่อสาร ได้แก่

–  กริยา ท่าทาง สีหน้า สายตา เสียง ( ปริภาษา )

–  สัญญาณ สัญลักษณ์ ( รวมถึงอักษร )

–  การสัมผัส ( ผัสภาษา / สัมผัสภาษา )

–  ลักษณะทางกายภาพ ( ภาษาวัตถุ / กายภาษา )

–  ระยะห่าง ( เทศภาษา )

–  เวลา ( กาลภาษา )

–  กลิ่น รส ภาพ สี ลักษณะตัวอักษร

ความสำคัญของภาษา

๑. ภาษาช่วยธำรงสังคม

การอยู่ร่วมกันของมนุษย์ในสังคมหนึ่ง ๆ นั้นจะมีความสุขได้ต้องรู้จักใช้ภาษาแสดงไมตรี

จิตความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน แสดงกฎเกณฑ์ทางสังคมที่จะปฏิบัติร่วมกัน การประพฤติตนให้

เหมาะสมแก่ฐานะของตนในสังคมนั้น ๆ ทำให้สามารถธำรงสังคมนั้นอยู่ได้ ไม่ปั่นป่วนและ

วุ่นวายถึงกับสลายตัวไปในที่สุด

๒. ภาษาแสดงความเป็นปัจเจกบุคคล

คือ แสดงให้เห็นถึงลักษณะเฉพาะตัวของบุคคลให้เห็นว่าบุคคลมีอุปนิสัย รสนิยม

สติปัญญาความคิดและความอ่านแตกต่างกันไป

๓. ภาษาช่วยพัฒนามนุษย์

มนุษย์ใช้ภาษาในการถ่ายทอดความรู้ ความคิด และประสบการณ์ให้แก่กันและกัน ทำให้

มนุษย์มีความรู้กว้างขวางมากขึ้นและเป็นรากฐานในการคิดใหม่ ๆ เพื่อทำให้ชีวิตความเป็นอยู่

และสังคมมนุษย์พัฒนาเจริญขึ้นตามลำดับ

๔. ภาษาช่วยกำหนดอนาคต

การใช้ภาษาในการกำหนดอนาคต เช่น การวางแผน การทำสัญญา  การพิพากษา การ

พยากรณ์ การกำหนดการต่าง ๆ

๕. ภาษาช่วยจรรโลงใจ

ทำให้เกิดความชื่นบาน มนุษย์พอใจที่อยากจะได้ยินเสียงไพเราะ จึงได้มีการนำภาษาไป

เรียบเรียงเป็นคำประพันธ์ที่มีสัมผัสอันไพเราะก่อให้เกิดความชื่นบานในจิตใจ และสามารถ

เล่นความหมายของคำในภาษาควบคู่ไปกับการเล่นเสียงสัมผัสได้ จึงทำให้เกิดคำคม คำผวน

สำนวน ภาษิตและการแปลงคำขวัญ เพื่อให้เกิดสำนวนที่น่าฟัง ไพเราะและสนุกสนานไปกับ

ภาษาด้วย

อิทธิพลของภาษาต่อมนุษย์

อิทธิพลของภาษาต่อมนุษย์ไม่ใช่เพียงแต่เป็นสัญลักษณ์ใช้แทนสิ่งต่างๆ เท่านั้น แต่มนุษย์เชื่อว่าคำบางคำศักดิ์สิทธิ์ประกอบเป็นคาถาแล้วสามารถดลบันดาลสิ่งต่างๆ ให้เกิดขึ้นได้กับมนุษย์ เช่น เชื่อว่าต้นไม้บางชนิดมีชื่อพ้องกับสิ่งมีค่ามีมงคล หรือคำบางคำใช้เรียกให้เพราะขึ้น ในขณะที่บางคำกลับเป็นสิ่งที่น่ารังเกียจ

วัฒนธรรมกับภาษา

วัฒนธรรม มาจากคำว่า “ วัฒน ” หมายถึง ความเจริญงอกงาม “ ธรรม ” หมายถึง คุณงามความดีที่เจริญงอกงามอันนำไปสู่วิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์อย่างมีแบบแผนในการประพฤติและปฏิบัติ  พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธทรงบัญญัติจากคำภาษาอังกฤษว่า Culture วัฒนธรรมเป็นมรดกของสังคมที่สืบทอดความรู้ความคิดและความเชื่อถือซึ่งเป็นค่านิยมที่ทำให้เกิดความมีระเบียบแบบแผน ความสามัคคีและมีศีลธรรมที่แสดงลักษณะเฉพาะตัวเอาไว้ ที่เรียกว่า เอกลักษณ์

สาเหตุที่วัฒนธรรมของชนต่างหมู่ต่างเหล่าแตกต่าง

๑. ที่ตั้ง

๒. ภูมิอากาศ

๓. ความอุดมสมบูรณ์หรือความแร้นแค้น

๔. กลุ่มชนแวดล้อม

ลักษณะของภาษาไทยที่ควรสังเกต

๑. นิยมใช้คำสัมผัสคล้องจองกัน

๒. มีคำที่แสดงฐานะบุคคลตามวัฒนธรรมไทย คือพระมหากษัตริย์ พระภิกษุ พระบรมวงศานุวงศ์

สุภาพชน ซึ่งการใช้ภาษาก็จะแตกต่างลดหลั่นกันตามฐานะของแต่ละบุคคล

๓. ภาษาไทยใช้คำไทยแท้ ซึ่งเป็นพยางค์เดียว  ต่อมาได้รับอิทธิพลจากภาษาอื่น จึงเปลี่ยนแปลง

การใช้คำ แต่ยังคงใช้คำไทยแท้ในภาษาพูด เช่น บุตร ใช้แทน ลูก บิดามารดา ใช้แทน พ่อ , แม่

เป็นต้น

๔. ภาษาไทย แสดงลักษณะเฉพาะเกี่ยวกับรสอาหาร เช่น รสหวาน รสขม รสจืด

๕. ภาษาไทยมีคำที่มีความหมายเฉพาะสื่อสารเป็นที่เข้าใจ

ภาษาถิ่นกับวัฒนธรรม

ภาษาถิ่นที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์  สมัยจอมพล ป.พิบูลสงครามได้แบ่งวัฒนธรรมเป็น ๔ สาขาดังนี้

๑.วัฒนธรรมทางคติธรรม เป็นวัฒนธรรมที่เกี่ยวกับการดำเนินชีวิตในเรื่องจิตใจและศาสนา

๒.วัฒนธรรมทางเนติธรรม เป็นวัฒนธรรมทางกฎ ระเบียบประเพณี กฎหมายที่ยอมรับนับ

ถือกัน

๓.วัฒนธรรมทางวัตถุธรรม เป็นวัฒนธรรมทางวัตถุที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิต การกินดีอยู่ดี

๔.วัฒนธรรมทางสหธรรม เป็นวัฒนธรรมทางสังคมเกี่ยวกับการอยู่ร่วมกัน ความเอื้อเฟื้อ

เผื่อแผ่ต่อกัน รวมทั้งระเบียบมารยาทที่จะติดต่อกันเกี่ยวกับสังคมอีกด้วย